Güvenli Servisler: Giriş
Herkesin olabildiğince güvenliğini sağlamak, her toplumun temel amacıdır. Okullar, şehirler, işyerleri hatta aileler için olduğu gibi, hastaneler için de bu durum geçerlidir. Psikiyatri hastaneleri buna dahildir. Herkesin olabildiğince güvenliğini sağlamak, düşünmek ve çaba da gerektirir.
Araştırma ekibimiz, yıllardır bu konu hakkında düşünüyor ve çalışıyor. Son olarak, servislerde bazı düşünceleri test ettik ve bunların anlamlı şekilde daha güvenli olduğunu belirledik. Bu projeye “Güvenli Servisler” adını verdik. Burada, Güvenli Servislerin arkasındaki düşünce açıklanmaktadır.
Güvenli Servisler Modeli: Bazı önemli terimler
Başlamadan önce, yapmak istediğimiz şeylerden birisi, neden servislerin bazen güvenliksiz olabildiğini açıklamaktır. Servisler, pek çok şeyin meydana geldiği yoğun yerler oldukları, büyüklük açısından, nerede oldukları, ne tür kaynaklara sahip oldukları açısından birbirlerinden çok farklı oldukları için, güvenlik açısından tanımlama yapmak kolay değildir. Başlangıç noktası olarak, bazı kavramları açıklığa kavuşturmamız gereklidir. Bunu da, servislerin tümünde, azalmasını görmeyi istediğimiz şeylerden kısaca bahsederek suretiyle yaptık.
Güvenli Servisler’de, “çatışma” terimini, zarara yol açan belirli hasta davranışlarının kısaltması olarak, kullandık. Güvenli Servisler’de “Çatışma”, şiddet, suicid ve kendine zarar verici eylemler, alkol ya da madde kullanımı, firar (izinsiz servisten ayrılma ve bakımdan kaçma) gibi davranışları yansıtır. Aynı zamanda, çalışanları görmeyi reddetme ya da çalışanlarla/diğer hastalarla tartışmaya neden olabilen alanlarda sigara içme gibi temel kurallara uymamayı da kapsar.
Elbette, azalmasını istediklerimiz sadece hastaların davranışları değildir. Çalışanlar, bazı zor zamanlarda gerekli olabilmesine rağmen, kısıtlayıcı ya da koersiv de olabilen, bazı yönetim biçimlerinden yararlanabilir. Güvenli Servisler’de, serviste, çalışanların zor durumları kontrol etmek için kullandıkları yöntemlerde kısaca “Kontrol altına alma” terimini kullandık. Güvenli Servisler’de “Kontrol altına alma”, ekstra tedavi uygulama (sadece hastaları yatıştırmak ya da kontrol etmek için kullanılan tek seferlik dozlar), hastaları gözlem ya da izlemi artırma, güvenlik önlemleri daha fazla servise transfer ederek ya da serviste hastanın hareket düzeyini kısıtlayarak hastaların kısıtlanması gibi durumları kapsar.
Çatışma ve Kontrol Altına Alma hakkında bildiğimiz, insanlar çok dikkatli olsalar bile, bu yöntemleri birbirlerinin yararına kullanırlar. Örneğin, kilitli servisler bazı zararlı durumları (firar) azaltabilir/azaltır. Bununla beraber, diğer zararlı durumları da (kendine zarar verme) daha olası hale getirebilir. Bunu derken, kapılar kilitlenmemeli demiyoruz, fakat, eğer kilitlenmek zorundaysa, diğer “çatışma” durumlarının artmaması için, izlem yapılması gerekir.
Güvenli Servisler Modeli: Nasıl birbirine geçer
Modeli önermek için, 1000’den fazla araştırmayı detaylıca inceledik.
Aşağıdaki diagram, çatışma ve kontrol altına almanın nasıl oluştuğuna ve çalışanların/hastaların onları nerede azaltacağına dair düşüncemizi gösterir.
Son olarak, “model” karışık şeyleri gerçekten tanımlama yoludur ve bu bir istisna değildir. Temel etmen değildir. Anlayışımızı geliştirecek, daha fazla düşünce ve tartışma daima olacaktır. Bunun tartışma için bize başlama noktası vermesini umuyoruz.
Şekli sol taraftan ele aldığımızda, Köken boyutlar, potansiyel ateşlenme noktalarını meydana getirdiği bilinen servisle ilgili yönlerdir. Tahmin edeceğiniz gibi, bu boyut, servis yaşamının parçası ve önemli öğesi olduğu için, bu boyutu kaldıramayız. Bununla birlikte, okuduğumuz araştırma makaleleri, üzerinde düşünmemiz gereken alanlar olarak bu boyutlara işaret etmektedir.
Köken boyutların ardından, Ateşlenme noktaları, bir şeylerin yanlış gittiği zamanlar ya da durumlardır. Kesin olacakları anlamına gelmemekle birlikte, olabilecekleri ima edilmektedir.
Güvenli servisler, esas olarak, çalışanların ne yapabileceği hakkında olduğu için, biz bunlara odaklandık. Görebileceğiniz gibi, model, çalışanların Köken boyutların farkında olarak ve problem oluşmadan önlem alarak, bir ateşlenme noktası oluşmadan önce, çalışanın değişiklik yapabileceğini ileri sürer.
Çalışanlar aynı zamanda, ateşlenme noktalarını ele alma şekillerinde değişiklik yapabilirler, hatta çatışma varsa, durumu daha da kötüleştirmeyecek, kontrol kullanımı hakkında düşünerek, durumu yönetme biçimlerinde değişiklik yapabilirler.
Güvenli Servisler Modelini daha detaylı ele almak:
Biraz daha derinlere inmek için, Köken Boyutlardan başlayarak, potansiyel ateşlenme noktalarını tanımlayalım ve ardından, çalışanların yapabilecekleri değişiklikleri düşünelim.
|
Köken Boyutlar |
Ateşlenme Noktaları-Örnekler |
Çalışan Özellikleri- Örnekler |
|
1 Çalışma Ekibi ya da İç Yapı Boyutu (Çalışanın kendi duygularını nasıl ele aldığı ile ilgilidir. Kurumda ve kuralları uygularken tutarlı olmada birbirlerine destek olmaları ve hastaların gereksinimlerini gidermede tutarlı olmaları ile ilgilidir. Ayrıca, servisin günlük rutininde ne kadar günün hastalarla birlikte olmaya ve gereksinimlerini karşılamaya ayrıldığı belirtilir. Servisin temiz ve düzenli olmasını sağlamayı da içerir.) |
Çalışan hastanın davranışına sınırlama getirdiğinde Çalışan hastaya moral bozucu bilgi ya da haber verdiğinde Çalışan servis kurallarına yaklaşımında tutarsızlık varsa Her ne nedenle olursa olsun, çalışan hastanın gereksinimlerini ya da isteklerini ele almazsa |
Çalışanlar hastalardan bir şeyi yapmasını ya da bir şeyi yapmayı durdurmasını istediği zamanları, dikkatli ve şefkatli şekilde ele alma Hastalara kötü haberleri verirken de merhametli olabilme Çalışanların ekip olarak, tutarlı ve açık şekilde çalışması |
|
2 Fiziksel Çevre Boyutu (Mobilya, araç-gereç, genel dekor anlamında servisler ne kadar iyi ise, hastalar daha fazla huzurlu hissedecek ve orada daha az çatışma olacaktır. Daha az saklı alanları olan daha açık görüş alanı olan servisler genel olarak daha güvenlidir. Bu boyut aynı zamanda, çalışanların hastaları denetleme gereksinimi ve kişisel gizlilik zamanları verme gereksinimi arasında sağlıklı bir denge oluşturmayı da kapsar) |
Hastalar uzun süre izolasyona alınırsa Mobilya, araç-gereç kırıldığında ya da kullanıma uygun olmadığında, ya da dekor kasvetli ve deprese edici olduğunda Servise yabancılık şoku yaşanan yatışın ilk günleri Hastalar kapının kilitli olduğunu (eğer öyleyse) fark ettiğinde ve çıkmak için izin istemek zorunda olduklarına ya da çıkmalarına izin verilmediğinde |
Tamirat ve dekor gereksinimlerine dikkat gösterme Çalışanların hastaların nerede olduğunu bilmesi ve kişisel gizlilik veya denetleme açısından aktif seçimler yapması Çalışanların hastalara zaman ayırması, gerilimin farkında olması, yardıma ihtiyacı olan ya da zarar verecek biri olduğunu düşündüklerinde, kontrol etmekten tedirgin olmaması |
|
3 Hastane Dışı Boyut (Servisler dünyadan uzak değildir. Servisin dışındaki olaylar ve insanlar etkilidir. Aile ve arkadaşlarla mali sıkıntılar, tartışmalar yatışla ortadan kalkmaz. İzin süresince ve firar edildiğinde, ilaç ve alkol hastane dışında mevcuttur. Ayrıca, hastalar, servisten en sonunda çıkacaklarını ve dış dünyaya döneceklerini bilirler |
Aile ve arkadaşlarıyla tartıştıklarında Hastaların boşanma/yas/hastalık/kayıp yaşantılarıyla uğraşmaları Servisin dışında insanlar ve olaylar hakkında kötü haberler aldıklarında Hastaların ya da kendileri için önemli kişilerin evlerinde krizler olması (borç, faturalar, yangın, soygun, evden çıkarılma tehdidi vb.) |
Çalışanlar aile ve arkadaşları anlar ve aşina olur Çalışanlar, aile ve arkadaşlara, yardım sunar ya da işaretlerle gösterir. Çalışanlar, servis dışındaki hastayı ilgilendiren konuların farkındadır |
|
4 Hasta Topluluğu Boyutu (Servisler, servis dışındaki gerilimden muaf olmadığı için, hastalar da diğer hastaların geriliminden bağışık değildir. Herkesin bir şeylerle baş etmeye çalıştığı servislerde duygular yükselebilir) |
Diğer hastaların duyguları ya da davranışlarından hastalar olumsuz şekilde etkilenebilir Anksiyeteli ya da engelenmiş hastalar, diğer kişilerin davranışlarıyla uğraşmayı daha zor bulabilir |
Çalışanlar, zor duygular ya da davranışları yönetmede, ilgi ve anlayış gösterebilir Çalışanlar, hastaların yardım edici şekillerde birbirlerini destekleme şansları olduğuna dairgüvence vermelidir |
|
5 Hasta Özellikleri Boyutu
(Çatışmaya neden olma olasılığı bulunan Hasta Özellikleri. 3 grupta toplanır: 1. Olası semptomlar, paranoya ya da halüsinasyon vb. 2. Diğer insanlarla sorun yaşayan kişiler. 3. Yaş, cinsiyet, tanı, hastanın yaşadığı yer vb. Belirli çatışma türleri, farklı gruplarda daha fazla görülür. Örneğin, genç erkekler diğerlerine kıyasla, firar etmeye daha eğilimlidir. |
Çalışanların, hastadan bir şeyi yapmasını ya da bir şeyi yapmayı durdurmasını istemede rehbere ihtiyaç duyması Çalışanın hastaların kısıtlanmasında yer alması. Algılanan (ya da gerçek) özgürlük kaybı |
Çalışanlar, zamanında en iyi şekilde tedavileri uygular. Durum hakkında açıklama yapar. Hastadan bir şey yapmasını istemesi ya da bir şeyi yapmayı durdurmasını istemesi gereken zamanları, merhametli bir şekilde ele alması (Bkz. Üstte 1 Çalışan Ekibi vb. ) |
|
6 Düzenleyici Çerçeve Boyutu Hem çalışanlar hem de hastalar, yasal ve yönetimsel politikalarla kuşatılmıştır. Ruh Sağlığı Yasası’na uyulmak zorunludur. Tüm servislerin aynı prosedürlere bağlı kalmasını sağlamak için, birçok hastane politikası yazılmıştır ve bunlar, ulusal rehberlerle de uyumludur. Bu boyut, çalışanlara, hastalar karşısında gerçek bir güç verir, fakat, gerçek sorumluluklar da yükler) |
Ruh Sağlığı Yasası’na göre, kontrol altına alma uygulamaları, hastalar ve çalışanlar arasında gerginliğe neden olduğunda Çalışanların, sorumluluklarını yaparak ya da yapmayarak hastalar tarafından gücünü kötüye kullandığı şeklinde görülmesi |
Çalışanlar, hastalara tüm haklarıyla ilgilenildiğini göstermek konusunda dikkatli olmalıdır. Hastalara bilgi vererek ve şikayetlerine ya da isteklerine yardım ederek bu sağlanabilir. Çalışanların çok sıkı kısıtlamaları dengelemek için olabildiğince esnek olması |
Model neyi vurgular ve nasıl yardımcı olur?
Psikiyatri servislerinde insanların güvenliğini sağlamakla ilgili tüm sorularımıza bu modelin cevap verdiğini söyleyemeyiz. Üstte de söylediğimiz gibi, her zaman düşünülmesi gereken şeyler vardır. Modelin, çok karmaşık bir konuyu anlamaya başlamamız için, bize bir yol sunduğunu düşünüyoruz.
Ayrıca, çatışma ve kontrolün çok azaltılmasında, çalışanların ve hastaların serviste birlikte çalışmasını nasıl teşvik edebileceğimiz konusunda, bize bazı fikirler vermektedir. Bu noktaya kadar, servislerde çatışma ve kontrol oranlarının çok değiştiğinden sözetmedik. En düşük oranlı servisler, on kat daha azına sahip olabilir. Bu demek oluyor ki, yapılabilecek çok şey var.
Buna ek olarak, modelin çatışma ve kontrolü azaltabileceğini ileri sürdüğü bazı fikirleri de inceledik. Bu fikirleri bir araya toplamak, başka bir hikayedir, hasta ve çalışanlarla neyin mümkün olduğu üzerine uzun konuşmalar dahildir. Fikirler üzerinde uzlaşıldıktan sonra, onları gerçek servislere uyarladık ve mümkün olan en titiz testleri uyguladık. Servislerde çalışanların aktif girişimleri olan fikirler, hem çatışma hem de kontrolü anlamlı düzeyde azalttı. *bu girişimlerin açıklanması websitesinde bulunmaktadır. Siz de, bazı güzel fikirler üretebilirsiniz!
İnsanların çalışmamıza katılmasını umuyoruz. Psikiyatri servislerinde insanları olabildiğince güvenli tutmak için, hepimizin birlikte çalışmasına ihtiyacımız var.
